foto Rick Mandoeng

De tentoonstelling Onze koloniale erfenis in het Tropenmuseum in Amsterdam legt de nadruk op de doorwerking van het
koloniale verleden in onze tijd. Juist dit was doorslaggevend voor kunstenaar Gladys Paulus om in te gaan op de uitnodiging om
werk te maken voor deze tentoonstelling.

Voor het thema ‘thuis’ in de expositie ontwierp zij drie metersgrote vilten werken die ingaan op
intergenerationeel trauma, op de stilte waar je niet omheen kon thuis. Maar wel omheen moest. Paulus:
“Want het zwijgen over de pijn van het verleden was oorverdovend en voelbaar, maar je kon het niet
aanraken. Je mocht het niet benoemen. Al voelde je aan alles dat er iets was. Als een groot geheim. Dat was
enorm beklemmend als kind.”

Dat benoemt zij met haar werken. Paulus wil die stilte doorbreken. Het spreken is van belang. Eerder maakte zij
daarom in 2017 een solo tentoonstelling over voorouder heling. “Dat maakte veel los, ook binnen de familie.”
Voor de kunstenares was het maakproces ook zeer persoonlijk. En spannend. “In onze gemeenschap is het
meer normaal je bescheiden op te stellen. Wat ik maak is groot en aanwezig. En staat ook voor opgroeien
tussen twee culturen. Aan de ene kant is het werk wit, stil en daarin bescheiden. Aan de andere kant is het
metersgroot en neemt het veel ruimte in beslag.” Als zichtbaar gemaakte stiltes je je wel toe moet verhouden.
Paulus vervolgt: “Het was een zoektocht, ook van tot hoe ver ik kon en mocht gaan. Kan ik mezelf Indo noemen
als kind tussen twee culturen? Dat ik ruimte inneem in dit verhaal, en daarvoor uitkom. Want ik was geen
onderdeel van de geschiedenis, ik heb het niet meegemaakt. Heb ik het recht wel erover te spreken als ik de
ervaring niet heb? Maar tegelijkertijd is het ook mijn verhaal. Het is onderdeel van mijn leven. Juist door die
doorwerking. Ik zie dat een derde generatie dat zwijgen wil en probeert te doorbreken. Met dit werk daag ik
mezelf uit ook dat andere deel van mezelf omarmen.”

Paulus doet dat door de stilte waar zij niet omheen kon te verbeelden. Met werken zo groot en stil dat die
hopelijk juist tot spreken leiden. “Als ik kijk naar de derde generatie dan zie ik dat dat zwijgen doorbreken ook
een vorm van eerbied is. Eerbied voor je voorouders. En hun verhaal.”