Weven is een techniek die al eeuwenlang wordt gebruikt voor het maken van gebruikstextiel zoals kleding, theedoeken en sjaals. Maar de kunst van het beeldweven, waarbij weven wordt toegepast om decoratieve wandkleden te maken, is een prachtige uiting van textiele kunst die ook al eeuwenlang bestaat. Denk maar aan de gobelins die al vanaf de 17e eeuw werden gemaakt!
Gobelin
Gobelin was de naam van een familie van ververs, die naar alle waarschijnlijkheid oorspronkelijk uit Reims in Frankrijk kwam en die zich in het midden van de 15e eeuw vestigde in de Faubourg Saint Marcel in Parijs. Het eerste hoofd van de firma heette Jehan Gobelin (gestorven in 1476). Hij ontdekte een bijzonder soort scharlakenrode verfstof en gaf zoveel geld uit aan zijn bedrijf dat het door het gewone volk la folie Gobelin werd genoemd. Aan de ververij werd in de 16e eeuw een manufactuur voor wandtapijten toegevoegd.
De rijkdom van de familie nam zo snel toe dat in de derde of vierde generatie sommigen van hen hun beroep opgaven en adellijke titels verwierven. Meer dan een van hen bekleedde staatsfuncties, onder andere Balthasar, die achtereenvolgens thesaurier-generaal van de artillerie, buitengewoon thesaurier van de oorlog, raadsheer-secretaris van de koning, kanselier van de staatskas, staatsraad en voorzitter van de rekenkamer werd en die in 1601 van Hendrik IV de landerijen en de heerlijkheid Brie-Comte-Robert ontving. Hij stierf in 1603. De naam van de Gobelins als ververs komt niet later voor dan het einde van de 17e eeuw.
In 1662 werden de fabrieken in de Faubourg Saint Marcel, met de aangrenzende gronden, gekocht door Jean-Baptiste Colbert in opdracht van Lodewijk XIV en omgevormd tot een algemene stoffeerderij, de Gobelins Manufactory.
Vandaag de dag bestaat de fabriek uit viertal gebouwen uit de zeventiende eeuw. Er zijn nog werkplaatsen met weefgetouwen waarop wandtapijten worden geweven volgens zeventiende-eeuwse technieken.
De Gobelins produceert nog steeds een beperkte hoeveelheid wandtapijten voor de decoratie van Franse overheidsinstellingen, met eigentijdse onderwerpen
Beeldweven in deze tijd
Ook tegenwoordig zijn er nog wevers bezig met beeldweven/gobelinweven. In Vlaanderen heet het trouwens Legwerk.
Lydi Ubbels is gefascineerd door de mogelijkheid om met gekleurde draden een weefsel te maken en daarin haar eigen beelden en emoties te vertalen. Ze is nu ongeveer 20 jaar als gobelinontwerpster en weefster bezig. De techniek van het gobelinambacht boeit haar nog steeds. Door het exposeren van haar werk, het verzorgen van diapresentaties en het geven van lessen, wil zij proberen de belangstelling voor de traditie van het gobelinweven in stand te houden. Hieronder een video over Lydi’s gobelinweven.
Lidy Ubbels: Voorjaar
Door de tijd heen zijn er natuurlijk ook andere vormen van beeldweven onstaan die veel vrijer in opzet zijn. Met verschillende draden, garens en texturen kun je ook abstracte ‘beelden’ maken die een moderne tapestry voor aan de wand vormen. Een mooi voorbeeld zie je in het werk van Mathilde Jongbloed. Ze geeft bij Hawar les in beeldweven.
Leuk is ook de video over het maken van haar weefwerk ‘Balade Aliénante‘.
De weefkring Alkmaar werkt met kleine weeframen bij het maken van beeldweefsels. Ook dat ziet er prachtig uit! Leuk om eens te gaan proberen?
