Stichting Profiel reikt sinds 1990 een prijs uit aan een persoon die zich op bijzondere wijze professioneel bezig houdt met textiel. De Profielprijs 2019 is door de jury eensgezind toegekend aan Christien Meindertsma, een ontwerper die duurzaamheid hoog in het vaandel heeft.
 |
| Christien Meindertsma - Urchin pouf (2007) |
Christien Meindertsma verdiept zich in het maakproces en de levensloop van (consumptie)producten en ontwikkelt vanuit haar analyse duurzame alternatieven en concepten die bijdragen aan de bewustwording van de gebruiker. Textiel speelt in haar werk een hoofdrol. In de afgelopen 16 jaar heeft zij een integer en esthetisch aantrekkelijk oeuvre opgebouwd waarin materiaalonderzoek en duurzame maakprocessen voorop staan. Met haar werk vormt zij een lichtend voorbeeld en een bron van inspiratie voor een jongere generatie ontwerpers.
De Profielprijs is een blijk van waardering voor haar innovatieve werk als ontwerper, die met haar kritisch en beeldend onderzoek haar pleidooi voor duurzaamheid vormgeeft. De uitreiking van de prijs vindt plaats op woensdag, 30 oktober 2019, om 15 uur in het TextielMuseum in Tilburg.
Met de Profielprijs wil de Stichting Profiel haar waardering tot uitdrukking brengen voor een bijzondere bijdrage op het gebied van de textielvormgeving in de ruimste zin van het woord. De Profielprijs wordt sinds 2013 driejaarlijks uitgereikt: in 2013 aan ontwerper Bart Hess, en in 2016 aan modetheoreticus José Teunissen. In voorafgaande jaren is de Profielprijs tweejaarlijks uitgereikt onder meer aan: Lam de Wolf (2010), Felieke van der Leest (2008) en Ulf Moritz (2006).
Christien Meindertsma (*1980) ontvangt de Profielprijs 2019 voor haar innovatief werk als materiaalonderzoeker en productontwerper, die duurzaam textiel op de kaart zet. Sinds haar eindexamen in 2003 aan de Design Academy Eindhoven staat aan de basis van al haar projecten de vraag: hoe ontstaat een product? Uit welke grondstoffen, met welke technieken en op welke plek is het gemaakt? Vanuit de overtuiging dat inzicht in de totale keten van productie tot gebruik en afdanking een bewuster gebruik van voorwerpen stimuleert, verdiept zij zich in merendeels kleinschalige projecten in materialen en processen.
Typerend voor haar aanpak is een nauwkeurig vooronderzoek, dat een beeldende vertaling vindt in een publicatie of een product. Haar boek ‘PIG 05049’ (2007) – een minutieus verslag van 187 producten waar het vlees, de ingewanden en andere onderdelen van een varken in zijn verwerkt - ontvangt veel publieke aandacht en is in 2008 onderscheiden met drie Dutch Design Awards. Het boek attendeert ons schijnbaar lichtvoetig erop hoe weinig wij weten van het proces van grondstof tot eindproduct.
Ook typerend voor haar zorgvuldige werkwijze en lange adem is een meerjarig onderzoek naar vlas. De vlasplant levert de vezels voor linnen en kent een grote potentie voor duurzame productie, omdat zij snel groeit, in principe geen pesticides nodig heeft en in Nederland wordt verbouwd. In opdracht van Thomas Eyck en het Zuiderzeemuseum begint Christien Meindertsma in 2009 aan haar ‘Flax Project’. Er ontstaat een serie producten uit vlastouw, zoals een poef, een lamp en een vloerkleed.
 |
| Christien Meindertsma, ‘Flax Project’ (2009-2015), foto Mathijs Labadie |
Een volgende stap zet zij in 2011 met ‘GZ 59-west’. Uit verbazing over het feit dat het merendeel van de Nederlandse productie van vlas naar China wordt geëxporteerd, besluit zij om zelf bij een boer in Flevoland de oogst van een kavel vlas (kavel nr. GZ 59-west) te kopen. Het proces van
inzaaien tot oogst wordt nauwkeurig gedocumenteerd op foto en film, en van het materiaal zoals de zaden en vezels maakt ze producten: textiel, papier, muurverf, vilt, linoleum en olie. Het textiel toont details van de luchtfoto’s en is op de computergestuurde weefmachine in het TextielLab geweven met haar 'eigen' linnen garens. Voor haar volgend vlasproject, de ‘Flax Chair’, ontstaan in opdracht van het Amsterdamse LABEL/BREED in samenwerking met het bedrijf Havivank, ontvangt ze in 2016 een Dutch Design Award. De stoel is vervaardigd uit vlasmatten en het biologisch afbreekbare bioplastic PLA.
Andere textiele producten waarin zij gebruik maakt van duurzame procedés zijn haar ‘Urchin Pouf’ (2007), de wollen ‘Texel Ottoman’ (2009) en het project ‘Fibre Market’ (2016).
 |
| Christien Meindertsma, ‘Fibre Market’ (2016), foto Roel van Tour en Mathijs Labadie |
‘Fibre Market’, ontstaan in opdracht van het Design Museum in Londen, heeft de potentie op grote schaal te worden toegepast. In dit project onderzoekt Meindertsma de mogelijkheden van de vezelsorteermachine van Wieland Textiles en Valvan Baling Systems. De machine kan kleding scannen en sorteren op basis van de samenstelling van het material. Het anders zo moeilijke proces om verschillende vezels in afgedankt textiel te scheiden kan hiermee efficiënt en snel worden uitgevoerd. Voor de tentoonstelling ‘Fear and Love’ (2016/17) in het Design Museum in Londen zijn 1000 wollen truien gescand en gesorteerd. Meindertsma vergelijkt de resultaten van de scanners met de informatie op de productlabels, en onthult frequente onnauwkeurigheden. Na het sorteren worden de truien versnipperd tot vezels, om nieuwe producten van te maken.
Christien Meindertsma weet passie en experimenteerdrift te verbinden met een analytisch vermogen, oog voor duurzaamheid en een goed gevoel voor vorm. Bovendien kan zij complexe processen verbaal en in beeld op een heldere en aantrekkelijke manier vertalen voor een breder publiek. Het is daarom zeer te prijzen dat zij in 2018 in de achtdelige NTR TV-serie ‘Voor de Vorm’ als gids en bruggenbouwer de kijker meeneemt in de productie van alledaagse voorwerpen, van kamerplant en bh tot fiets, sneaker en wijnglas.
Selectie tentoonstellingen:
Het werk van Christien Meindertsma werd onder meer tentoongesteld in het MoMA (New York), het Victoria & Albert Museum (Londen) en het Cooper Hewitt Design Museum (New York). In 2018 toonde het Vitra Design Museum in Weil am Rhein de solo-tentoonstelling ‘Beneath the Surface’, en in 2019 was de solo-expositie ‘Everything Connects’ in het Art Institute of Chicago te zien. In Nederland hebben onder andere het Zuiderzeemuseum, het TextielMuseum en het Fries Museum werk van Meindertsma in de collectie.
Publicaties:
Checked Baggage / 3264 Prohibited Items, uitgegeven door Soeps, 2004; PIG 05049, Christien Meindertsma, Engels, 185 pagina's, uitgeverij Flocks, 2007; Het verzameld breiwerk van Loes Veenstra, Noor van der Heijden en Christien Meindertsma, 556 pagina's, 2012.
Selectie prijzen:
Dutch Design Award 2016 voor ‘Flax Chair’; Dutch Design Award/ autonomous design: ‘Het Verzameld Breiwerk van Loes Veenstra’ (2013); Charlotte Köhler Prijs (2010); Index Awards/categorie PLAY (2009); winnaar Golden Eye Award, Rado Young designer of the year Award & Graphic Design Award (2008).
De Profielprijs bestaat uit een geldprijs van € 3.500 en een trofee vormgegeven door ontwerper Victoria Ledig. De jury van de Profielprijs 2019 bestaat uit Marty Lamers, stofontwerper en hoofd afdeling Man & Identity DAE, Karin Arink, beeldend kunstenaar en hoofd afdeling Autonome Beeldende Kunst, Willem de Kooning Academie, Rotterdam, en Suzan Rüsseler, conservator Kunst en Vormgeving, TextielMuseum, Tilburg.
